Nội tiết tố nữ đóng một vai trò rất quan trọng và có mối liên hệ mật thiết đối với sức khỏe của chị em phụ nữ, nếu nội tiết tố nữ bị rối loạn sẽ gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến chức năng hoạt động của cơ thể và chất lượng cuộc sống.

• Kỳ kinh nguyệt dễ chịu hơn với danh sách thực phẩm nên ăn và cần tránh sau
• LẠC NỘI MẠC TỬ CUNG: căn bệnh làm đảo lộn cuộc sống của hàng triệu phụ nữ
• Những loại thực phẩm ngăn ngừa UNG THƯ CỔ TỬ CUNG phụ nữ nên biết
• 5 lý do khiến phụ nữ già đi từng ngày

Chứng rối loạn nội tiết là sự mất cân bằng hormon sinh sản trong cơ thể người phụ nữ, gây ra nhiều loại bệnh ảnh hưởng tới sức khỏe và thẩm mỹ... Rối loạn nội tiết do nhiều nguyên nhân gây ra, nếu không điều trị kịp thời có thể là một trong những nguyên nhân gây vô sinh.

Rối loạn nội tiết tố nữ là gì?

Trong cơ thể nói chung cũng như phụ nữ nói riêng luôn có một hệ thống nội tiết. Hệ thống này có nhiệm vụ tiết ra các hormone và kết hợp với hệ thống thần kinh để điều chỉnh sự chuyển hóa và các chức năng sinh lý của cơ thể. Khi hệ thống nội tiết ở trạng thái bình thường, các hormone sẽ giúp cân bằng trao đổi chất của cơ thể và chức năng sinh lý. Nếu sự cân bằng này bị phá vỡ sẽ dẫn đến rối loạn nội tiết.

Nội tiết tố nữ (chủ yếu là estrogen) là một trong những hormone rất quan trọng giúp mang lại vẻ đẹp, sự trẻ trung và nữ tính của chị em. Theo nhiều tài liệu y khoa, hàm lượng nồng độ estrogen của chị em phụ nữ thường dao động từ 50-400pg/ml. Nếu nồng độ estrogen dưới ngưỡng 100pg/ml nghĩa là cơ thể bị rối loạn nội tiết tố nữ và người bệnh cần phải cân bằng để giúp các hoạt động trong cơ thể được trở lại bình thường.

Nguyên nhân rối loạn nội tiết nữ

Hàm lượng estrogen cao: Sử dụng thuốc tránh thai thường xuyên, căng thẳng, stress kéo dài, hàm lượng progesteron trong cơ thể giảm sút, estrogen tăng cao hơn... tất cả điều này sẽ làm mất đi sự cân bằng của nội tiết tố, đẩy hàm lượng estrogen lên cao, dẫn đến rối loạn ở buồng trứng, tuyến yên và trục não bộ.

Độc tố từ thực phẩm: Tiêu thụ các thực phẩm công nghiệp giàu estrogen cũng có thể làm gia tăng hàm lượng estrogen trong cơ thể, gây mất cân bằng nội tiết tố. Ngoài ra, ăn ngọt nhiều, dinh dưỡng quá mức đều có thể dẫn tới hội chứng buồng trứng đa nang, suy dinh dưỡng do ăn kiêng cũng dễ làm suy giảm nội tiết.

Ảnh hưởng của mỹ phẩm: Một số loại mỹ phẩm có thể kích thích cơ thể tiết ra các nội tiết tố, gây mất cân bằng.

Ai dễ bị rối loạn nội tiết tố?

Khi phụ nữ bước sang tuổi 30, hệ miễn dịch bắt đầu suy giảm, tốc độ lão hoá nhanh hơn. Điều này khiến khả năng sản sinh estrogen của buồng trứng bị suy giảm dẫn tới rối loạn nội tiết tố. Hiện nay, phụ nữ trẻ tuổi cũng có nguy cơ cao bị rối loạn nội tiết tố do chế độ ăn uống thiếu lành mạnh. Một số nhóm người dễ bị rối loạn nội tiết tố:

Người ngủ thất thường: Ngủ quá nhiều hoặc quá ít, thức khuya thường xuyên. Thói quen này khiến buồng trứng bị suy yếu, dẫn tới suy giảm estrogen.

Người căng thẳng, mệt mỏi kéo dài: Dễ bị mất cân bằng estrogen;

Người sống trong môi trường nhiều hoá chất. Hoá chất độc hại trong thuốc trừ sâu, thuốc lá, khói xe… có thể dẫn tới cường estrogen hoặc giảm estrogen.

Người ăn uống kém. Khi cơ thể không đủ chất béo, dinh dưỡng, buồng trứng sẽ dừng sản sinh estrogen.

Người dùng thuốc tránh thai: Kìm hãm quá trình sản sinh estrogen của buồng trứng, lâu ngày có thể gây vô sinh.

Người ngoài 30 tuổi và độc thân: Không quan hệ tình dục, không sinh con cũng là một trong những nguyên nhân khiến estrogen bị suy giảm.

Dấu hiệu chứng tỏ bạn đang bị rối loạn nội tiết

1. Kinh nguyệt rối loạn:

Đây là triệu chứng mà khá nhiều người gặp phải, kinh nguyệt thất thường, chu kỳ kinh không ổn định, khó đoán, lúc sớm lúc muộn, lượng máu kinh lúc nhiều lúc ít, thậm chí nếu căng thẳng kéo dài có thể khiến mất kinh, tắt kinh, không thấy kinh nguyệt trong tháng đó...

Nguyên nhân là khi rối loạn nội tiết tố, các hormone bị mất cân bằng thì khi đó sẽ kéo theo sự rối loạn tại buồng trứng cũng như tử cung. Lúc này, trứng sẽ rụng thất thường cho nên chu kỳ kinh nguyệt cũng có sự thay đổi.

2. Thường xuyên mắc bệnh phụ khoa:

Nhiều người bị mắc bệnh phụ khoa liên tiếp nhưng lại không nghĩ đến rối loạn nội tiết tố mà thường chỉ nghĩ do vệ sinh không đúng cách hoặc các nguyên nhân khác.

Một khi cơ chế chủ yếu để sản sinh nội tiết tố bị ảnh hưởng thì âm đạo sẽ có hiện tượng khô và thành âm đạo không thể tiết được một lượng dịch nhầy vừa đủ để bôi trơn cũng như giữ ẩm co âm đạo. Chính vì vậy, sẽ khiến cho môi tường âm đạo có tính axit bị ảnh hưởng theo, một số vi khuẩn có hại gây viêm nhiễm phụ khoa sẽ tận dụng cơ hội tấn công để gây bệnh.

Vì thế thường xuyên mắc bệnh phụ khoa cũng là một dấu hiệu cần nghi ngờ bạn bị rối loạn nội tiết tố.

3. Tăng cân nhanh chóng:

Đôi khi một sự mất cân bằng nội tiết tố cũng là nguyên nhân khiến bạn bị tăng cân không giải thích được.

4. Thiếu ham muốn tình dục:

Bình thường, khoái cảm tình dục của người phụ nữ là do hai hormone estrogen và progesteron. Nếu lượng hormone này có sự thay đổi, không cân bằng thì ham muốn tình dục của chị em cũng sẽ bị giảm đi đáng kể.

Nhiều chị em không hứng thú với chuyện quan hệ, lâu dần sẽ ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình.

5. Rậm lông:

Cho dù là đàn ông hay phụ nữ, hệ thống nội tiết của cơ thể sẽ đồng thời sản xuất và giải phóng androgen và estrogen. Sự khác biệt nằm ở chỗ androgen ở nam giới nhiều hơn còn nữ giới ít hơn, như vậy mới có thể tạo ra đặc trưng riêng ở mỗi phái. Nhưng khi rối loạn nội tiết, phụ nữ tiết ra androgen quá nhiều có thể sẽ khiến lông phát triển nhiều hơn.

Nguy cơ vô sinh do rối loạn nội tiết

Rối loạn nội tiết tố không chỉ gây ra hàng loạt các vấn đề về nhan sắc và sức khỏe mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản của phụ nữ, về lâu dài có thể dẫn đến vô sinh.

Rối loạn rụng trứng: Nếu trong thời gian dài không rụng trứng quá trình trao đổi chất sẽ bị rối loạn, nội mạc tử cung tăng sản, không có đối kháng theo chu kỳ của progesteron rất dễ xuất hiện ung thư nội mạc tử cung hoặc ung thư vú. Đây là một yếu tố tăng nguy cơ vô sinh.

Rối loạn nội tiết làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt: Trong thời kỳ hoàng thể bị thiếu và thời kỳ hoàng thể ngắn có thể dẫn đến nội mạc tử cung phát triển không tốt làm cản trở sự rụng trứng hoặc dù trứng có được thụ thai thành công thì cũng dễ bị sẩy thai sớm.

Rối loạn nội tiết dẫn đến phát sinh các loại bệnh về tuyến giáp (cường giáp), thận, tuyến yên cũng dẫn đến vô sinh: Những rối loạn về nội tiết tố này là tương đối nguy hiểm bởi chúng có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường đến hệ thống sinh sản của phụ nữ, đặc biệt có một số trường hợp có thể dẫn tới vô sinh.

Cách điều trị rối loạn nội tiết tố nữ

1. Thay đổi chế độ ăn uống, tập luyện giúp điều trị rối loạn nội tiết tố nữ:

- Bạn nên ăn ít nhất 2 bữa cá 1 tuần, cá là loại thực phẩm vừa giàu protein vừa chứa nhiều Omega-3, Omega-6 và Omega-9, dầu cá là nguồn chất béo tốt sẽ giúp bạn duy trì sự cân bằng của hệ thống nội tiết, góp phần điều trị bệnh rối loạn nội tiết tố nữ hiệu quả.

- Uống đủ nước mỗi ngày sẽ làm điều hòa hormone cortisol trong cơ thể của bạn một cách hiệu quả nhất, bạn có thể thay thế nước lọc bằng các loại nước ép trái cây tươi, trả thảo mộc đều phát huy tác dụng rất tốt nhé.

- Bạn cần đảm bảo cung cấp đầy đủ, đa dạng các loại vitamin, khoáng chất, bổ sung thêm các loại thực phẩm có tác dụng làm tăng nội tiết tố nữ như: Đậu nành và các sản phẩm được chế biến từ đậu nành (đậu phụ, sữa đậu nành), tinh dầu hoa anh thảo, cà rốt, tỏi, rau bina, rau diếp, bông cải xanh, bắp cải, bí ngô, mè đen, nấm, đậu đen,…

- Tránh xa các loại thức ăn nhanh như: xúc xích, thịt nguội, bánh mì kẹp, gà rán, mì ăn liền,… trong những loại thức ăn nhanh này có chưa rất nhiều chất béo no sẽ kích thích các hormone bài tiết quá độ gây rối loạn nội tiết tố nữ.

2. Tăng cường tập luyện thể thao giúp điều trị rối loạn nội tiết tố:

Tập thể dục và vận động thường xuyên giúp cơ thể dẻo dai, chống lại với các bệnh tật, nâng cao sức đề kháng của cơ thể. Tập thể dục thường xuyên không chỉ giúp bạn điều trị bệnh rối loạn nội tiết tố nữ mà còn là biệt pháp giúp phòng ngừa các bệnh tật.

Bạn hãy sắp xếp công việc hàng ngày và lựa chọn cho mình một bài tập thể dục phù hợp và tập luyện đều đặn ít nhất mỗi ngày 20 phút, các bài tập nhẹ nhàng hay yoga và tập thở sâu cũng có hiệu quả rất tốt giúp tinh thần và cơ thể bạn được thoải mái thư thái hơn.

3. Masage giúp kích thích sản xuất các hormone cơ thể:

Bạn có thể tự thực hiện bằng cách dùng tay massage theo chuyển động tròn nhẹ nhàng ở vùng bụng dưới khoảng 10-15 phút mỗi ngày.

Bạn cũng có thể cọ xát ngón chân cái trên trái bóng tròn, bởi các ngón chân cũng liên quan mật thiết với tuyến yên, giúp cân đối việc sản xuất hormone trong cơ thể.

4. Duy trì cân nặng phù hợp tốt cho việc điều hòa nội tiết tố nữ:

Thiếu cân sẽ làm giảm lượng nội tiết cần thiết này, đồng thởi ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản.

Bạn có thể tính chỉ số khối cơ thể, BMI, để xác định trọng lượng cơ thể đang ở mức nào. Nếu dưới 18, bạn đang bị thiếu cân, nếu lớn hơn 25, bạn đang thừa cân.

5. Làm giảm stress, căng thẳng giúp nội tiết tố nữ được cân bằng:

Khi căng thẳng, cơ thể bạn sản sinh nhiều cortisol, hormone ảnh hưởng tiêu cực đến lượng nội tiết tố. Vì vậy, bạn nên hạn chế những áp lực, nhanh chóng thư giãn, cân bằng cuộc sống để tăng nội tiết tố nữ.

Yoga, thiền, đi bộ, tắm nước nóng, ngủ đủ giấc đúng giờ là một vài phương pháp giải tỏa stress bạn có thể tham khảo.

6. Cân bằng nội tiết tố nữ bằng thực phẩm chức năng phù hợp:

Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều các loại thực phẩm chức năng khác nhau có tác dụng giúp cân bằng nội tiết tố nữ một cách phù hợp nhất, hiệu quả nhất.

Điển hình, các sản phẩm có chứa các thành phần giúp bổ sung nội tiết tố nữ an toàn như: Tinh chất mầm đậu lành, Tinh dầu hoa anh thảo, vitamin E... giúp điều trị rối loạn nội tiết tố nữ hiệu quả.

Để có thể điều trị và ngăn ngừa hiệu quả bệnh rối loạn nội tiết tố nữ, bạn cần phải kết hợp với nhều yếu tố khác nhau như chế độ ăn uống, tập luyện thể thao, tinh thần vui vẻ… nhé.

Phong Vũ

Theo tạp chí Sống Khỏe